Ay: Ocak 2020

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Genelge’nin amacı 2019/7 sayılı “Ticaret Bakanlığı Destek Yönetim Sistemine İlişkin Uygulama Tebliği”ne yönelik usul ve esasların belirlenmesidir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Genelge, Ticaret Bakanlığı Destek Yönetim Sistemini (DYS) kullanacak yararlanıcıların sisteme tanımlanması, kullanıcıların yetkilendirilmesi ve sistemin işleyişine ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Genelge, 03/12/2019 tarihli ve 30967 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2019/7 sayılı “Ticaret Bakanlığı Destek Yönetim Sistemine İlişkin Uygulama Tebliği” çerçevesinde hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Genelgede geçen ifadeler bakımından 2019/7 sayılı “Ticaret Bakanlığı Destek Yönetim Sistemine İlişkin Uygulama Tebliği”ndeki tanımlar kullanılır.

İKİNCİ BÖLÜM

Yararlanıcıların Sisteme Tanımlanması
MADDE 5 – (1) DYS’yi kullanacak yararlanıcılardan
a) Merkezi Sicil Kayıt Sistemi’nde (MERSİS) ’de kayıtlı olması zorunlu olanlar, sisteme tanımlanma başvurularını “Sistem Kullanım Taahhütnamesi (EK A)” ve “Yararlanıcı Bilgi Formu (EK B1)”
b) MERSİS’de kayıtlı olması zorunlu olmayanlar, sisteme tanımlanma başvurularını “Sistem Kullanım Taahhütnamesi (EK A)” ve “Yararlanıcı Bilgi Formu (EK B2)”
c) MERSİS’de kayıtlı olması zorunlu olmayan gerçek kişiler, sisteme tanımlanma başvurularını “Sistem Kullanım Taahhütnamesi (EK A)” ve “Yararlanıcı Bilgi Formu (EK B3)”
ve eklerinde yer alan belgelerin asılları ile birlikte şahsen veya KEP aracılığıyla “Başvuru Merkezleri (EK E)”de belirtilen İBGS’lere yapar.
(2) MERSİS’de kayıtlı olması zorunlu olan yararlanıcılar tarafından ibraz edilen bilgi ve belgelerin doğruluğu MERSİS verisi alınarak kontrol edilir. İbraz edilen bilgilerde farklılık olması durumunda başvurular işleme alınmaz. Yararlanıcıların MERSİS kayıtlarını güncellemesi gerekir.
(3) MERSİS’de yer alması zorunlu olmayan yararlanıcılar tarafından ibraz edilen bilgi ve belgelerin doğruluğu sunulan belgeler üzerinden kontrol edilir.
(4) Tanımlanması uygun görülen yararlanıcıların bilgi ve belgeleri DYS’ye aktarılarak, işlemin sonucu başvuruda ibraz edilen e-posta veya KEP adreslerine bildirilir. Bildirimin yararlanıcıdan kaynaklı sorunlar nedeniyle yararlanıcıya ulaşmamasından Bakanlık veya İBGS sorumlu tutulamaz.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Kullanıcıların Yetkilendirilmesi
MADDE 6 – (1) Yararlanıcılar, DYS üzerinden kendileri adına işlemleri gerçekleştirecek gerçek kişilerin yetkilendirilmesine yönelik başvurularını “Kullanıcı Yetkilendirme Formu (EK C)” ve ekinde yer alan belgelerle birlikte şahsen veya KEP aracılığıyla “Başvuru Merkezleri (EK E)”de belirtilen İBGS’lere yapar.
Sayfa 2 / 3
(2) Yararlanıcının, MERSİS’de kayıtlı olması zorunlu olmayan gerçek kişi olması durumunda yararlanıcı adına DYS üzerinden işlemleri gerçekleştirecek kişi için (yararlanıcının kendisi dahi olsa) kullanıcı yetkilendirme başvurusu yapılması gerekir.
(3) Yetkilendirilmesi talep edilen kişi;
a) Yararlanıcı bünyesinde çalışıyor ise SGK bildirgesi sunulması gerekir.
b) Yararlanıcı bünyesinde çalışmıyor ise noter onaylı vekaletname sunulması gerekir.
c) MERSİS’de yer alan gerçek kişi temsilcilerden biri olması halinde ilave belge aranmaz, bu bilgi DYS üzerinden otomatik olarak alınır.
(4) Yetkilendirilmesi uygun görülen kullanıcıların bilgi ve belgeleri DYS’ye aktarılarak işlemin sonucu hakkında yararlanıcının başvuruda ibraz edilen e-posta veya KEP adresine bildirim yapılır. KEP veya e-postanın yararlanıcıdan kaynaklı sorunlar nedeniyle yararlanıcıya ulaşmamasından Bakanlık veya İBGS sorumlu tutulamaz.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Kullanıcıların Yetkilerinin Değiştirilmesi ve Azli
MADDE 7– (1) Yararlanıcılar, daha önce yetkilendirilmiş bir kullanıcının yetki kapsamı ile ilgili değişiklik yapılmasına yönelik başvurularını “Kullanıcı Yetkilendirme Formu” (EK C) ve ekinde yer alan belgelerle birlikte şahsen veya KEP aracılığıyla “Başvuru Merkezleri (EK E)”de belirtilen İBGS’lere yapar.
(2) Yararlanıcılar, DYS kapsamında yetkilendirilen kullanıcılarının yetkilerinin azledilmesine yönelik başvurularını “Yetkilendirilmiş Kullanıcı Azil Formu” (EK D) ve ekinde yer alan belgelerle birlikte şahsen veya KEP aracılığıyla “Başvuru Merkezleri (EK E)”de belirtilen İBGS’lere yapar.
(3) Yetkilendirilmiş kullanıcılar, kendi istekleri ile yetkilerinin iptal edilerek DYS’den çıkmak istemeleri halinde başvurularını “Yetkilendirilmiş Kullanıcı Azil Formu” (EK D) ve ekinde yer alan belgelerle birlikte şahsen veya KEP aracılığıyla “Başvuru Merkezleri (EK E)”de belirtilen İBGS’lere yapar.
(4) Yetki değişikliği veya azli gerçekleştirilen kullanıcılara ilişkin bilgi ve belgeleri DYS’ye aktarılarak yararlanıcının başvuruda ibraz edilen e-posta veya KEP adresine bildirim yapılır. KEP veya e-postanın yararlanıcıdan kaynaklı sorunlar nedeniyle yararlanıcıya ulaşmamasından Bakanlık veya İBGS sorumlu tutulamaz.

BEŞİNCİ BÖLÜM

DYS’nin İşleyişi ve Uygulama
MADDE 8 – (1) Yetkilendirilmiş kullanıcılar, DYS üzerinden hizmete sunulan bileşenlere ilişkin işlemleri her bir bileşene ait yürürlükte olan ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde elektronik ortamda gerçekleştirir.
(2) Sisteme giriş Bakanlık web sayfası veya e-devlet kapısı üzerinden yapılır.
(3) Sisteme giriş elektronik imza ile Bakanlık web sayfası veya e-devlet üzerinden sağlanır.
MADDE 9 – (1) Yararlanıcılar, DYS’de yararlanıcı künyesinde yer alacak bilgi ve belgelerin güncel tutulmasından sorumludur.
(2) MERSİS’de yer alması zorunlu bilgilerde gerçekleşecek değişikliklerin MERSIS üzerinden yapılması gerekir.
(3) MERSİS’de yer alması zorunlu olmayan bilgi ve belgelerde gerçekleşecek değişiklikler
“Yararlanıcı Bilgi Formu” ile en geç 30 (otuz) işgünü içerisinde “Başvuru Merkezleri (EK E)”de belirtilen İBGS’lere şahsen veya KEP aracılığıyla bildirilir.
(4) Süresinde ibraz edilmeyen değişikliklerin DYS bileşenlerine ilişkin başvuruların sürecini ve değerlendirmesini etkileyebilecek nitelikte olması halinde “Sistem Kullanım Taahhütnamesi”nde (EK A) belirtilen hususlar çerçevesinde işlem yapılır.
MADDE 10 – (1) Bakanlık, gerekli görülen hallerde yararlanıcıların ve/veya yetkilendirilmiş kullanıcıların DYS kullanım yetkilerini ve işlemlerini kısıtlayabilir, durdurabilir, süreli veya süresiz olarak iptal edebilir.
MADDE 11 – (1) DYS kapsamında yer alan bileşenlerin elektronik ortamda hizmete sunulmaya başlanmasından sonra dahilde işleme izin belgesi, hariçte işleme izin belgesi, vergi resim harç istisnası belgesi almak veya mal ve hizmet ihracatına yönelik devlet desteklerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunacak yararlanıcıların, ibraz etmesi gereken bilgi ve belgeler ile başvuruların alınması, değerlendirilmesi ve sonuçlandırılmasına yönelik hususlar ilgili mevzuat hükümlerince belirlenir.
MADDE 12 – (1) Bu Genelge kapsamında yapılacak işlemlere ilişkin KEP aracılığıyla iletilen başvurularda yer alan belgelerin yararlanıcıyı temsile yetkili kişiler tarafından 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu standartlarına uygun nitelikli elektronik sertifika kullanılarak oluşturulan elektronik imza ile imzalanması ve elektronik imzalı dokümanların dosya uzantılarının başvurunun iletildiği kurumun Elektronik Belge Yönetim Sistemince tanınır olması zorunludur.
MADDE 13 – (1) Yararlanıcıların destek unsurlarına ilişkin sistem aracılığıyla ibraz ettikleri her türlü belgenin aslını gerektiğinde denetlenmek ve incelenmek üzere 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Belgelerin saklanması, saklama süresi” başlıklı 82 nci maddesi ve diğer ilgili mevzuatı çerçevesinde 10 yıldan az olmamak üzere sınıflandırılmış bir biçimde saklamaları zorunludur.
MADDE 14 – (1) Bakanlık (İhracat Genel Müdürlüğü), DYS’nin işleyişine yönelik olarak DYS’de paydaş olarak yer alan Bakanlık Merkez ve Yurtdışı Teşkilatı, Bölge Müdürlüğü, İBGS, Merkez Bankası ve bankaları sistemde tanımlamaya, kişilerin kullanım yetkilerini belirlemeye yetkilidir.

YEDİNCİ BÖLÜM

Çeşitli Hükümler
Yürürlük
MADDE 15 – (1) Bu Genelge 01.01.2020 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 16 – (1) Bu Genelge hükümlerini İhracat Genel Müdürü yürütür.

3 Aralık 2019 tarihli Resmi Gazete’de DYS Uygulaması Tebliği yayınlandı. İyileştirme beklentisi içerisinde olduğumuz DIR otomasyon sisteminin geliştirilmesi, DYS ile karşılanmış gibi görünüyor.

Öncelikle 2016 yılından itibaren çeşitli biçimlerde bakanlığa iletmiş olduğumuz ve bu web sitesinde de yer alan önerilerimizin dikkate alındığını ve daha de öteye geçen uygulamaların hayata geçeceğini bekliyoruz.

Bu çerçevede sektör temsilcilerinden de öneriler toplanmıştı, aklın yolu bir, dijital süreçlerin derlendiğini düşünüyoruz.

Bu olumlu gelişmenin en olumsuz yanı ise DIR otomasyon sisteminin varlığını sürdürecek olmasıdır. Yani 2020 yılından önce alınan belgelerin (DYS yürürlülük tarihini bilemediğimiz için geniş zaman kullanıyorum) yine DIR’dan takip edileceği, yeni belgelerin ise DYS’den düzenleneceği duyumunu aldık.

Bu durumda bir firmanın belgelerini takip edebilmek için 2 yetki taahhütnamesi istenecek demektir.

Sistemsel alt yapı uyumsuzluğundan dolayı DIR Otom. ile DYS’nin aynı platformda olamadığı için bu tür bir çözüm üretildiği anlaşılıyor fakat bilinmelidir ki, özellikle belgeden belgeye satış DİİB’lerinin kapatılması 8-10 yıl alan firmalar bulunmaktadır. Dolayısıyla 2019 yılından DIR Otomasyondan alınan belgenin kapanması ne kadar gecikirse (3-5 yıl) bakanlığın da DIR otomasyon sisteminin devamlılığını sağlamak için ek masraf, zaman harcayacağı bilinmelidir. Yani DIR otomasyon sistemindeki belgelerin kapanması pek çok açıdan bir zaruret halini almıştır.

Elektronik ortamda yürütülen iş süreçleri, kırtasiyenin kaldırılması, pek çok kullanıcının aynı ortamda doğrudan iletişimde bulunabilmesi, kayıtların anlık olarak izlenebilmesi vb. pek çok kolaylık sunmaktadır.

Ayrıca bakanlıkların birbirleri ile evrak/dokuman/veri paylaşımını kolaylaştırması ile kurumdan kuruma yapılan kırtasiyecilik yükü firmaların omzundan kalkacağı süreçleri oldukça hızlandıracaktır.

Bir örnek vermek gerekirse, 500 kişi istihdam eden 30-40 milyon dolar ihracatı olan YYS/OKS sahibi bir firma DİİB müracaatı yapıyor DIR sisteminden fakat son ay elektrik faturası olmadığı için müracaat reddediliyor. Bir elektrik faturasının bir firmanın faal olduğunun göstermesini beklemek çok geride kalan bir gösterge değilmidir. SGK’ya primlerini firmanın ödediğini firmadan ispat etmesini istemek gibi.

Bununla ilgili elimizdeki dayanaklardan birisi yayınlanan hariçte işleme rejimi tebliğ değişikliğindeki ifadelerdir.

Kapasite Raporu çok önemli!

Yine önerilerimiz arasında olan, kapasite raporunun elektronik ortama kullanılabilir bir data olarak aktarılması ve belge müracaatında kullanılması ile ilgili bir gelişme sağlandığını düşünüyoruz. Çünkü aralık ayı içerisinde yaptığımız belge müracaatlarında projelerimizi inceleyen uzmanlarımız, proje sarfiyat oranları, mal tanımları vb. proje bilgilerinin kapasite raporu ile birebir aynı olması yönünde geri dönüşler verdiler.

Buradan yola çıkarak eğer kapasite raporu sisteme data olarak alınır ise artık elle mal tanımı ve sarfiyat oranı girmeyeceğiz, kapasite raporundan seçeceğimiz hazır bilgiler olarak sistemde yer alacağını düşünebiliriz.

Sırf bu nedenden dolayı defalarca reddedilen belgeler ya da kapatmada yaşanan sorunlar, ekspertiz raporunun neredeyse genel bir uygulamaya dönüşmesi gibi olumsuzlukları ortadan kaldıracak bir yenilik olacaktır.

Ve elbette uygulamada yeknesaklık sağlanacaktır. Belgeyi düzenleyen, revizeyi yapan, kapatmayı yapan ya da ekspertizi düzenleyen kurumlar aynı belgenin bağlayıcılığında ortak görüşler doğrultusunda belge yönetilebilecektir.

Sabırsızlıkla DYS’nin uygulamaya geçişini bekliyoruz. Belge kullanan firmalarımıza getireceği kolaylıklar açısından biraz gecikmiş de olsa çok önemli bir gelişme olduğunu tekrar belirtmek isterim.

Bu arada yazımızı yine bir öneri ile tamamlayayım.

YYS ve OKS 42/A sahipleri artık süreli DİİB almasınlar!

YYS ve OKS’si olan firmalar Dahilde işleme rejimini belgesiz kullansınlar fakat yıllık ithal ihraç miktarları üzerinden kapatma yapılsın. Belge no yerine firma DIR no verilip, rejimi yine aynı şekilde kullanmaları sağlanabilir.

Artık ithalatta bile yerinde gümrüklemenin konuşulduğu bir zamanda, süreleri sınırlandırılmış ve kapatmak için pek çok prosedür ile uğraşmak zorunda kalan imalatçı/ihracatçı firmalarımız bu yükten kurtarılabilir.

DIR rejimi kullanan firmalarını bünyesinde yapılacak yıllık denetimler ile rejim kapatması yapılabilir. Hatta YYS faaliyet raporu gibi DİİB faaliyet raporu ile yıllık denetimler yapılabilir. Kayıtların DYS’de olduğu, teminatın bile e-teminat olduğu bir zaman diliminde bu uzak bir hedef değildir.

Uygulamayı zorlaştıran tek husus TEV tahsilatıdır. Çünkü uluslararası anlaşmaların sürekli yenilendiği ve değiştiği bir dilimde kim kime hangi gürmürk vergi oranını uyguluyor, TEV’de hangisi uygulanacak artık ayrı bir uzmanlık alanı olmuştur.