10.03.2025 tarihli AKİB duyuru yazısı ile İhracat Genel Müdürlüğü talimatından bahisle;
Şimdiye kadar DYS’den yapılan çeşitli beyanname silme işlemi kaldırılıyor ve gümrük idarelerinin bu işlemleri sonuçlandırması isteniyor.
Fakat bildiğiniz gibi, örneğin ihracat beyannamesinde hatalı bir mal tanımı gümrük idaresinden redrese ile revize edilemiyor ise DYS sisteminden hızlıca sildirerek çözüm üretebiliyorduk. Gümrüklere yönlendirilmesi ile belge kapatmalarının zorlaşacağı ve uzayacağını tahmin etmek hiç de zor değil.
Belirtilen bakanlık talimatı ve ilgili yazıya göre 7.3.2025 tarihinden sonra alınan belgelerde artık bu düzeltme taleplerinin ilgili gümrük idaresine yönlendirilmesi belirtilmiş. Bu belirtilirken, gümrük idarelerinin, örneğin mal tanımını değiştiremiyor ise ilgili beyannameyi DİİB kapsamı dışına alabilmesi için mutlaka ilgili gümrük kanunu ve yönetmelik maddesini uygulaması gerekecektir. “beyanname sayısının çokluğu nedeniyle firma OKSB/YYS belgelerinin zarar görmemesi” gibi yorumlar ile gümrük kanununun ilgili ceza maddelerinin uygulanabileceği akla getirmektedir.
Bu talimatın oldukça ciddi sonuçları olacaktır sanıyorum.
Bu çerçevede DİİB danışmanlığı ve gümrükleme hizmetini aynı firmadan temin etmeyen DİİB sahibi firmaların riski artmaktadır. Çünkü yapılan hata tescil aşamasında tespit edilmez ise kapatma aşamasında çok gecikilmiş olabilir. Ayrıca elektronik veri transferi ya da otomatik beyanname oluşturma gibi çözümleri olmayan gümrük müşavirlik firmaları, yine DİİB’li firmalara verdikleri hizmetlerde büyük risk altında olacaklardır.
Diğer yandan yazıda belirtilen OKSB/YYS yitirilmesine yol açacak denli önemli bir konuda DYS elektronik alt yapısında bir geliştirme yapılabilir diye düşünüyorum. Nasıl ki hatalı gtip kaydedilen DİİB kapsamı beyannamenin tescil edilmesine sistem izin vermiyor ise yine benzer bir geliştirme yapılarak hatalı mal tanımı yazılmasına da sistemin uyarması ve tescile müsaade etmemesi gerekiyor.
2007’de başlayan DİİB otomasyonu hevesimizin, 2025 yılı itibarıyla hala çok ilerlemeden sürdüğünü söyleyebiliriz.
İhracata Dayalı Sanayileşme —> İhracatı Teşvik Uygulamaları—> Dahilde İşleme–> Sanayileşme ve Artan İhracat–>Artan İstihdam
Bunu tersine çevirirsek;
ihracatın azalması –> sanayi üretiminin düşmesi–> İstihdamın azalması–> Cari açık artışı vb. gibi bir akış elde ederiz.
İnsan hatasını en aza indiren makineleri ve yazılımları üretebiliyor isek bunları kullanmayı, geliştirmeyi ilk hedef olarak önümüze koymamız gerekiyor. Tüm dış ticaret süreçlerinde hız , rekabet için çok önemli.
